Kan ik een werknemer met verhoogd risico de toegang tot mijn bedrijf weigeren?
Door het bos de bomen nog zien, is voor een werkgever vandaag niet evident. Bijna dagelijks worden regels herzien en vaak is het ook wachten op de formalisering (en inwerkingtreding) van bepaalde beslissingen die genomen worden op de verschillende Overlegcomités .
Een veel gestelde vraag van werkgevers is de volgende: “Mag je als werkgever een werknemer terug naar huis sturen (en de toegang dus weigeren) wanneer hij/zij eigenlijk in quarantaine zou moeten zitten?”
Deze vraag is vandaag voornamelijk ingegeven doordat verschillende scholen moeten sluiten wegens een corona-uitbraak. Ouders van kinderen van die school, zijn zich soms niet bewust van de opgelegde quarantaineverplichtingen.
Niet relevant bij verplicht telethuiswerk !
Deze situatie kan uiteraard enkel voorkomen wanneer telethuiswerk niet verplicht is. Dit is op vandaag enkel zo wanneer telethuiswerk onmogelijk is omwille van de aard van de functie of de continuïteit van de bedrijfsvoering, de activiteiten of de dienstverlening.
VERPLICHTING tot tijdelijke afzondering BIJ VERHOOGD risico ?
De verplichting tot tijdelijke afzondering wordt geregeld in het Vlaams Decreet betreffende het preventieve gezondheidsbeleid van 21.11.2003.
Er wordt in artikel 47/1 een onderscheid gemaakt tussen:
(§ 1) Personen van wie bewezen is dat ze besmet zijn of van wie de arts een ernstig vermoeden heeft;
(§ 2) Personen die in een rode zone (“hoog risico gebied”) hebben verbleven;
(§ 3) Iedere andere persoon met een verhoogd risico op COVID-19.
We gaan in deze FAQTS verder in op de laatste situatie, namelijk het verhoogd risico.
Afzonderingsplicht bij verhoogd risico – elke persoon met een verhoogd risico, moet in tijdelijke afzondering gaan nadat hij op de hoogte is gebracht van het verhoogd risico (artikel 47/1 § 3 van het Vlaams Decreet preventief gezondheidsbeleid).
Hoe worden ze op de hoogte gebracht van het verhoogd risico? Dit gebeurt via het centraal contactcentrum, via een lokaal contactcentrum of via een arts (artikel 5 Vlaams Besluit van 8.01.2021 ter uitvoering van artikel 47/1 van het Vlaams Decreet preventief gezondheidsbeleid).
Periode van de afzonderingsplicht – de periode van de afzondering wordt bepaald door de Vlaamse Regering en bedraagt momenteel 10 dagen vanaf het laatste contact dat heeft geleid tot een verhoogd risico. Bij een negatieve test vanaf de 7e dag van de tijdelijke afzondering, moet de periode van 10 dagen niet volledig uitgedaan worden en stopt de afzonderingsplicht (artikel 3 Vlaams Besluit van 8.01.2021).
Wat is een verhoogd risico? De Vlaamse regering bepaalt dat er een verhoogd risico is als dat door het centrale contactcentrum, een lokaal contactcentrum of een arts wordt vastgesteld conform de richtlijnen van de bevoegde federale dienst (artikel 6 Vlaams Besluit van 8.01.2021).
Een persoon met een verhoogd risico wordt op de website van de FOD WASO omschreven als volgt: een persoon die een hoog risico contact had met een persoon die COVID-19 heeft. Een hoogrisicocontact heb je gehad wanneer je langer dan 15 minuten bij elkaar was op minder dan 1,5 meter afstand en zonder allebei correct een mondmasker te dragen. Op de website van Sciensano wordt hier meer in detail op ingegaan (link website: Algemeen | Coronavirus Covid-19 (sciensano.be)).
MAG een WERKNEMER met VERHOOGD RISICO ZICH TOCH aanbieden op het werk ?
Het antwoord op de vraag of een werknemer met verhoogd risico zich mag aanbieden op het werk, is eenvoudig: NEEN, en wel om de volgende redenen:
De werknemer is verplicht om zich tijdelijk af te zonderen; (artikel 47/1 § 3 van het Vlaams Decreet preventief gezondheidsbeleid)
De werknemer is verplicht om naar best vermogen zorg te dragen voor de eigen veiligheid en gezondheid, alsook die van zijn of haar collega’s; (artikelen 6 Welzijnswet)
Alle personen die zich op de arbeidsplaats bevinden, moeten de verplichtingen naleven om de verspreiding van COVID-19 beperken, met inbegrip van de verplichting tot afzondering. (nieuw art. 3bis van het Ministerieel Besluit van 28.10.2020).
MAG/MOET ik een werknemer met verhoogd risico weigeren in mijn onderneming ?
Als werkgever moet je werk verschaffen (artikel 20, 1° van de Arbeidsovereenkomstenwet).
Daarnaast is er de, wat men noemt, algemene duty of care van de werkgever ten aanzien van het personeel. Dit is de plicht als werkgever om werknemers veilig tewerk te stellen en dus de nodige maatregelen te nemen ter bevordering van het welzijn van de werknemers (artikel 20,2° van de Arbeidsovereenkomstenwet en artikel 5 van de Welzijnswet).
In het kader van de huidige pandemie, zijn gaandeweg meer en meer bijzondere regels opgelegd.
Zo wordt in het Ministerieel Besluit van 28.10.2020 (“Corona-MB”) houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken voorzien dat alle ondernemingen, verenigingen en diensten tijdig passende preventiemaatregelen nemen om een maximaal niveau van bescherming te bieden. Dit zijn de maatregelen voorzien in de Generieke Gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan en/of passende maatregelen te nemen die minstens een gelijkwaardig niveau van bescherming bieden.
In die Generieke Gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan die de werkgever dus verplicht moet volgen (of minstens maatregelen moet nemen die een gelijkwaardig niveau van bescherming bieden) wordt het volgende voorzien over dit onderwerp:
“Om de verspreiding van het virus onder controle te krijgen, is het erg belangrijk dat werkgevers, werknemers en alle andere actoren op de werkvloer de regels inzake quarantaine, isolatie en contactopsporing zeer strikt opvolgen. Daarvan afwijken kan enkel voor specifieke personen in bepaalde welomschreven situaties (bv. professionele zorgverlening) indien dit de enige mogelijkheid is om de continuïteit van de zorg/dienst te waarborgen. Deze uitzonderingen gelden enkel voor preventieve quarantaine, niet voor isolatie na een positief testresultaat, tenzij dit expliciet volgens de richtlijnen van Sciensano wordt toegelaten.”
Hoe weet ik of mijn werknemer een verhoogd risico heeft ?
Geeft de werknemer dit zelf niet aan en heb je enkel een vermoeden van een verhoogd risico, dan is de situatie minder duidelijk.
Ja kan dan beroep doen op de arbeidsarts van de externe preventiedienst. Recent (Koninklijk Besluit van 5.01.2021 gepubliceerd op 21.01.2021) heeft de arbeidsarts er de (tijdelijke) taak bijgekregen om hoogrisicocontacten op het werk op te sporen, desgevallend door te verwijzen voor een test of zelf een test af te nemen. De arbeidsarts kan ook quarantaineattesten afleveren. Het KB voorziet dat de arbeidsarts hierbij rekening zal houden met de richtlijnen van de bevoegde overheid. In het Verslag aan de Koning wordt daarbij verwezen naar de richtlijnen van Sciensano.
Ook dit KB legt op dat de werkgever én de werknemers de procedures voorgeschreven door de bevoegde overheden inzake contactopsporing, quarantaine en testen naleven. Ze moeten hun volledige medewerking verlenen aan de arbeidsarts in het kader van deze tijdelijke taak en hem alle nuttige informatie verschaffen.
Heeft de werknemer recht op loon wanneer ik de toegang weiger ?
Weiger je terecht de toegang, dan zal de werknemer doorgaans een quarantaineattest kunnen krijgen waardoor hij aanspraak maakt op (tijdelijke) werkloosheidsuitkeringen.
Indien hij weigert een quarantaineattest aan te vragen en/of af te geven, dan zal de werknemer geen recht hebben op loon (wegens het gebrek aan prestaties). Er wordt in de regelgeving evenmin gewaarborgd loon voorzien in die situatie.
Weiger je onterecht de toegang, dan zou de werknemer een schadevergoeding kunnen eisen om het loonverlies (door de contractuele tekortkoming van de werkgever) te compenseren.
Bij twijfel is het van belang om een goed dossier op te bouwen waarin bijvoorbeeld de contacten met de externe preventiedienst en/of de arbeidsarts worden gedocumenteerd en een duidelijke motivering wordt opgenomen voor de weigering om het personeelslid tewerk te stellen. Wij raden aan die motivering ook op te nemen in een schriftelijke communicatie aan de werknemer in kwestie.
CONCLUSIE
Wordt de school van de kinderen van een personeelslid gesloten, dan wil dit nog niet noodzakelijk zeggen dat hij/zij een verhoogd risico op een COVID-19 besmetting heeft.
Krijgt de werknemer hierover een bericht, dan kan hij/zij een quarantaineattest aanvragen.
Heb je als werkgever kennis hiervan, dan is het zelfs jouw plicht om de toegang tot het bedrijf te weigeren.
Deelt het personeelslid zelf niets mee maar je twijfelt, dan heb je in het kader van de welzijnsverplichtingen de plicht om erg voorzichtig te zijn. Neem dan bij voorkeur contact op met de arbeidsarts én onderbouw schriftelijk waarom je iemand wel of niet naar huis stuurt.
3.02.2021. Deze nieuwsbrief en de bijhorende documenten zijn louter informatief en dienen niet beschouwd te worden als een juridisch advies. Doordat de maatregelen die de overheid neemt, elkaar in een snel tempo opvolgen, is het mogelijk dat de informatie in deze nieuwsbrief intussen achterhaald is. Voor uw vragen of een juridisch advies kan u contact opnemen met ons kantoor.
Bronnen:
Decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid zoals meermaals gewijzigd.
Besluit van de Vlaamse Regering van 8 januari 2021 tot uitvoering van artikel 34/1, tweede lid, en artikel 47*/1 van het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid en tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 juni 2020 tot uitvoering van het decreet van 29 mei 2020 tot organisatie van de meldingsplicht en het contactonderzoek in het kader van COVID-19.
Het Decreet van 29 mei 2020 tot organisatie van de meldingsplicht en het contactonderzoek in het kader van COVID-19, zoals meermaals gewijzigd.
Ministerieel Besluit 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, zoals meermaals gewijzigd.
Koninklijk Besluit van 5 januari 2021 betreffende de rol van de preventieadviseur-arbeidsarts bij de bestrijding van het coronavirus COVID-19.
Wet van 4 augustus 1996 betreffende het Welzijn van de Werknemers bij de uitvoering van hun werk.
Codex van 28 april 2017 over het welzijn op het werk.
https://docs.vlaamsparlement.be/pfile?id=1581631
FAQ RVA:
https://www.rva.be/sites/default/files/assets/chomage/FAQ/Faq_Corona_NL_20210115.pdf
RIZIV:
Generieke Gids: https://werk.belgie.be/sites/default/files/content/news/Generiekegids_versie3.pdf
arbeids- en sociale zekerheidsrecht (m.i.v. sportrecht)
zekerheidsrechten en financieel recht
ondernemingen in moeilijkheden en insolventierecht
arbeids- en sociale zekerheidsrecht
Arbeids- en socialezekerheidsrecht
Arbeids- en socialezekerheidsrecht