Overuren zonder inhaalrust, overloon en zonder sociale lasten? Het kan binnenkort in alle sectoren voor (een deel van) de vrijwillige overuren

De arbeidsduurreglementering blinkt niet meteen uit in flexibiliteit. Maar soms worden er toch kleine (weliswaar tijdelijke) concessies gedaan.

Bent u nog niet bekend met het systeem van vrijwillige overuren? Dan is nu het moment om daar iets aan te doen.

Het systeem van vrijwillige overuren wordt namelijk nog interessanter door het recent gesloten Interprofessioneel akkoord dat zal gelden voor alle sectoren.

Het voordeel is voorlopig voorzien voor 2021-2022.

(1) Even terug naar de basis: de klassieke overuren

Overloon en inhaalrust

Volgens de Belgische arbeidsduurreglementering mogen werknemers in principe niet meer dan 8 uur per dag of 40 uur per week werken. Indien werknemers deze grenzen toch overschrijden, dan tellen deze uren als overuren. U bent hiervoor dan overloon én inhaalrust verschuldigd.

Niet in om het even welk geval

Overuren laten presteren is maar mogelijk in specifieke situaties (buitengewone vermeerdering van werk, onvoorziene noodzakelijkheid, vrijwillige overuren, dringende arbeid aan machines of materieel of arbeid om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval (overmacht), werken van vervoer, laden en lossen (voor zover er een KB is op sectoraal vlak), werken aan inventarissen en balansen (maximaal 7 dagen per werknemer per jaar) en bedrijfstakken waarin de nodige tijd niet nauwkeurig kan worden bepaald (voor zover er een KB is op sectoraal vlak)). Daarbuiten is het dus verboden.

Niet onbegrensd

U moet steeds de maximale grenzen van 11u/dag of 50u/week respecteren. Ook Europa heeft iets in de pap te brokken. Zo is er de Europese bovengrens van gemiddeld 48u/week over 4 maanden.

Daarnaast dient u als werkgever ook een aantal formaliteiten te vervullen.

(2) Het afwijkend systeem van vrijwillige overuren

De Wet Werkbaar en Wendbaar Werk voerde in 2017 een flexibeler systeem van overuren in: de ‘vrijwillige overuren’. De term zegt het zelf: werknemers kiezen zelf en individueel of ze deze overuren willen presteren. Een mooi systeem om een extraatje te verdienen dus wanneer de werkgever erom verzoekt. Er is geen specifieke situatie nodig en u moet geen bijzondere formaliteiten vervullen, behalve…

… een contract en opvolging

Vrijwillige overuren kunnen enkel ingezet worden indien u en uw werknemer hierover een voorafgaand schriftelijk akkoord sluiten.

Zo’n schriftelijk akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd. Er komst dus wel wet administratie bij te pas.

Geen inhaalrust en gedeeltelijke vrijstelling BV

Normaal bent u bij overuren zowel overloon als inhaalrust verschuldigd. Bij vrijwillige overuren valt de verplichting van inhaalrust weg. Bovendien zijn ze gedeeltelijk vrijgesteld van bedrijfsvoorheffing.

120 uren

De oorspronkelijk voorziene 100 uren werden sinds 23 april 2019 al verhoogd naar 120.

(3) Daar komt COVID-19 weer kijken? Wat verandert?

220 vrijwillige uren

Ten gevolge van de coronacrisis, werden de vrijwillige overuren opgetrokken naar 220 per jaar.

Geen overloon, geen BV, geen RSZ

120 van de 220 vrijwillige overuren zijn hierbij extra voordelig. Inhaalrust moest al niet toegekend worden, maar nu dus ook geen overloon, geen bedrijfsvoorheffing én geen RSZ-bijdragen. Bruto is dus gelijk aan netto.

De beperking tot cruciale sectoren valt weg

Aanvankelijk werd dit enkel voorzien voor cruciale sectoren en dit tot september 2021.

Het recent interprofessioneel akkoord voorziet een uitbreiding van dit systeem naar alle sectoren.

2021-2022

Deze voordelige maatregel is ten gevolge van het interprofessioneel akkoord van toepassing tot eind 2022.

De wettelijke basis ter uitvoering hiervan laat momenteel wel nog op zich wachten.

(4) Let wel op met de interne grens

Het potje van 143 uren.

De vrijwillige overuren kunnen gecombineerd worden met de klassieke overuren. Daarom mag u de interne grens van (doorgaans) 143 uren niet uit het oog verliezen. Uw werknemers bouwen immers inhaalrust op voor de klassieke overuren.

De overuren die in een referteperiode (doorgaans 1 jaar) gepresteerd worden en die nog niet ingehaald zijn, worden opgeteld. Het resultaat daarvan mag de interne grens nooit te boven gaan. Als de interne grens bereikt wordt, moet eerst inhaalrust toegekend worden, vooraleer nieuwe overuren gepresteerd mogen worden om dan weer terug op te bouwen naar maximale potje van 143 uren.

Pre-COVID-19

Voordat er sprake was van corona, kenden we enkel het systeem van de 120 vrijwillige overuren, ongeacht de sector (zie punt 2).

De vrijwillige overuren genieten hier ook een gunstige behandeling. Van de 120 vrijwillige overuren tellen maar 95 overuren mee voor de grens. De eerste 25 vrijwillige overuren tellen hiervoor niet mee.

We concretiseren dit even met een voorbeeld.

Uw werknemer heeft in de loop van de referteperiode van een jaar reeds 95 (klassieke) overuren gepresteerd zonder inhaalrust te hebben genomen. U sluit met uw werknemer een akkoord over de 120 vrijwillige overuren. Er dient bijgevolg inhaalrust te worden toegekend vanaf het 74ste vrijwillige overuur. De eerste 25 vrijwillige overuren tellen namelijk niet mee. Vanaf het 26ste overuur begint de 143 urenteller wél te lopen. Dit betekent dat bij het 73ste vrijwillige overuur de interne grens van 143 bereikt is, hetgeen de inhaalrust in werking stelt.

Post-COVID-19

De nieuwe regeling voorziet dat 120 overuren in plaats van 25 vrijwillige overuren niet tellen voor de interne grens.

(5) Acties

Voorziet u nog wat extra werk dit en volgend jaar, dan is het tijd om akkoorden te sluiten met uw werknemers over vrijwillige overuren. Vergeet daarbij zeker niet om de uitbreiding te voorzien. Zelfs al geraakt u niet aan de 220 uren, de uitbreiding biedt sowieso een voordeel voor uzelf en uw werknemer.

05-07-2021 Deze nieuwsbrief is louter informatief en dient niet beschouwd te worden als een juridisch advies. Voor uw vragen of een juridisch advies kan u contact opnemen met ons kantoor.

Heeft u vragen over het systeem van (vrijwillige) overuren of kunnen wij u helpen met het opmaken van een schriftelijk akkoord ? Aarzel dan niet om ons te contacteren.