Belangrijkste Covid-steunmaatregelen ook uitgesloten bij uitkering tantième?

De federale regering heeft meerdere fiscale Covid-steunmaatregelen genomen om tegemoet te komen aan mogelijke liquiditeits- en solvabiliteitsproblemen bij getroffen ondernemingen.

Bepaalde vennootschappen worden echter uitgesloten van bepaalde steunmaatregelen, met name vennootschappen die overgaan tot (i) de uitkering of toekenning van dividenden, (ii) de inkoop van eigen aandelen, (iii) een kapitaalvermindering of (iv) ‘elke andere vermindering of verdeling van het eigen vermogen’.

De minister van Financiën stelt in een parlementaire vraag (Vr.& Antw. Kamer 2019-20, nr. 55-027, 126) dat ook de toekenning of uitkering van een tantième een vermindering of verdeling van het eigen vermogen uitmaakt en bijgevolg de toepassing van bepaalde fiscale steunmaatregelen uitsluit.

Een toch wel zeer verregaand standpunt van de minister als je het aan ons vraagt.

Sinds het begin van de coronacrisis kunnen ondernemingen en zelfstandigen rekenen op een reeks fiscale steunmaatregelen die ervoor moeten zorgen dat zij het hoofd boven water kunnen houden.

De voornaamste fiscale steunmaatregelen zijn niet van toepassing voor vennootschappen die hun eigen vermogen verminderen of verdelen in de periode van 12 maart 2020 tot en met de dag van de indiening van de aangifte verbonden met het aanslagjaar 2021.

Het gaat meer bepaald om volgende maatregelen:

· De carry back van verliezen;

· De vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing;

· De tijdelijke corona tax shelter; én

· De wederopbouwreserve[1].

De wetgever heeft bij elk van bovenstaande steunmaatregelen een aantal specifieke uitsluitingen ingebouwd, die stellen dat deze steunmaatregelen geen toepassing kunnen vinden voor vennootschappen die (i) dividenden uitkeren, (ii) eigen aandelen inkopen of (iii) hun kapitaal verminderen. Meer algemeen, en als een soort van antimisbruikbepaling, heeft de wetgever hieraan toegevoegd dat de steunmaatregelen ook uitgesloten zijn voor vennootschappen die overgaan tot (iv) “elke andere vermindering of verdeling van het eigen vermogen”.

De minister meent dat de toekenning of uitkering van een tantième, net zoals de toekenning of uitkering van dividenden, een winstuitkering is en als ‘een vermindering of verdeling van het [toekomstig?] eigen vermogen’ de toepassing van de steunmaatregelen uitsluit.

O.i. gaat de interpretatie van de minister véél te ver.

Een tantième wordt door de wet namelijk niet gelijkgesteld aan een dividend: niet op fiscaal vlak, niet op vennootschapsrechtelijk vlak en niet op boekhoudkundig vlak. Een tantième betreft bovendien geen ‘verdeling van het eigen vermogen’ maar een ‘winstverdeling’. Bijgevolg kan een tantième technisch gezien niet binnen de restcategorie van “elke andere vermindering of verdeling van het eigen vermogen” worden gebracht.

Voorts strookt het standpunt van de minister niet met het standpunt dat reeds door de fiscale administratie werd verkondigd.

In Circulaire 2020/C/122 (dd. 22 september 2020) heeft de fiscale administratie uitdrukkelijk aangegeven dat de aanwending van de winst van het boekjaar, voor de betaling van deelnemingen in de winst aan de werknemers van de vennootschap, géén belemmering vormt voor de toepassing van de carry back. Een tantième, ook een aanwending van de winst van het boekjaar, dient op basis van deze redenering dus evenmin beschouwd te worden als een vermindering van het eigen vermogen die de toepassing van de carry back belemmert.

De fiscale administratie stelt voorts dat de beoordeling of de toekenning van tantièmes al dan niet moet worden ‘geherkwalifcieerd’[2] als een uitkering van dividenden, geval per geval moet gebeuren op grond van de feitelijke omstandigheden (inzonderheid het geval waarbij de bedrijfsleider-begunstigde ook aandeelhouder of vennoot is van de vennootschap).

Het principe is volgens de fiscale administratie dus niet dat een tantième de fiscale steunmaatregelen per definitie belemmert, maar dat een tantième enkel uitzonderlijk - en met name in geval van fiscaal misbruik (‘een herkwalficatie’) - een uitsluiting tot gevolg kan hebben. Het standpunt van de minister staat evenwel haaks op de redenering van de fiscale administratie, daar de minister klaarblijkelijk stelt dat elke tantième per definitie een uitsluiting van de steunmaatregelen tot gevolg heeft…

De tegenstrijdige standpunten doen de vraag rijzen welke houding de fiscus bij een controle zal aannemen.

Voorzichtigheid lijkt in ieder geval aangewezen.

[1] Wetsontwerp in finale versie dient nog goedgekeurd te worden

[2] Versta: op basis van de algemene antimisbruikbepaling cf. artikel 344, §1 WIB.

Datum: 2 november 2020. Deze nieuwsbrief is louter informatief en dient niet beschouwd te worden als een juridisch advies. Voor uw vragen of een juridisch advies kan u contact opnemen met ons kantoor.

Meer info over deze fiscale maatregelen? Ons team fiscaliteit staat voor u klaar.